معاملات آتی چیست

02. بازارهای آتی / معاملات

11 . فرایند افتتاح حساب و انجام معاملات در معاملات سکه آتی چگونه است؟

12 . از کجا می توانم اطلاعات زنده و لحظه ای بورس آتی سکه را پیدا کنم؟

13 . مشخصات قرار داد آتی سکه بهار آزادی طرح امام (ره) چه مواردی می باشند؟

14 . انجام معاملات آتی از چه طریق انجام می پذیرد؟

15 . همگرايي قيمت آتي با قيمت نقدی یعنی چه؟

16 . فرم درخواست انتقال کد معاملاتی قراردادهای آتی چیست؟

17 . اقرارنامه و بیانیه ریسک معاملات آتی چیست؟

18 . لیست کارگزاران دارای مجوز معاملات آتی چیست؟

19 . محاسبه سود و زیان در بازار آتی به چه شکل صورت می پذیرد؟

20 . ثبت سفارش مشتری چه فرآیند و مراحلی دارد؟

21 . درخواست انتقال وجه چگونه صورت می پذیرد؟

22 . اخطاریه افزایش وجه تضمین یعنی چی؟

23 . ارائه گواهی آمادگی تحویل به معنای چیست؟

24 . فرآیند تحویل بازار به چه معناست؟

25 . فرم درخواست کد مشتریان حقیقی چیست؟

26 . فرآیند معاملات آتی چیست انجام معاملات آتی زعفران چگونه است ؟

26 . فرم معرفی اطلاعات حسابهای بانکی مشتری چیست؟

به روز رسانی حساب ها چگونه انجام می پذیرد؟

هر گونه کپی برداری از محتوا، تولیدات، شکل و سایر اجزای سایت صرفا با موافقت مکتوب مجاز می باشد

مفهوم دارایی پایه در قراردادهای آتی چیست؟

ابزارهای مشتقه (از جمله قراردادهای آتی) ابزاری هستند که قیمت و ارزش آن ها از یک نوع دارایی که اصطلاحاً به آن "دارایی پایه" معاملات آتی چیست می گویند، مشتق می شود.

معمولاً در بورس های کالایی دنیا، دارایی های مختلفی از جمله محصولات کشاورزی، انواع فلزات، انواع فراورده های معاملات آتی چیست نفتی و سایر محصولات به عنوان دارایی پایه قراردادهای آتی مطرح می شوند.

در حال حاضر در بورس کالای ایران سکه طلا و زعفران در قالب قرارداد آتی معامله می شوند. این درحالی است که در سال های اخیر قرارداد آتی بر روی دارایی های دیگری از جمله زیره سبز، کنجاله سویا، کاتد مس، شمش طلا نیز قابل معامله بوده است. احتمال افزایش دارایی های پایه از جمله قیر و معاملات آتی چیست محصولات دیگر نیز در آینده نزدیک وجود دارد.

در صورتی که دارایی مورد نظر در قرارداد، کالا باشد، لازم است که شرایط قابل قبول کالا توسط بورس تعیین شود. دلیل این امر آن است که کالاهای مختلف با شرایط کمی و کیفی متفاوت ممکن است، در بازار موجود باشد. به عنوان مثال در بورس کالای ایران و در مورد قراردهای آتی سکه باید نوع سکه، عیار و وزن آن و سایر موارد کاملاً مشخص شود. در حال حاضر سکه مورد تایید بورس کالای ایران، سکه طلای تمام بهار آزادی طرح امام خمینی (ره) تعیین شده که براساس استاندارد بانک مرکزی با عیار 900 در هزار با وزن 8.133 گرم است.

اندازه قرارداد آتی
تمامی ویژگی های مورد نظر یک قرارداد آتی در قالب مستندی به نام مشخصات قرارداد آتی توسط بورس کالا به اطلاع عموم می رسد.یکی از ویژگی های اصلی یک قرارداد آتی، اندازه هر قرارداد است.

در قراردادهای آتی سکه، اندازه هر قرارداد توسط بورس تعیین می شود و سرمایه گذاران صرفاً می توانند مضرب های صحیحی از این مقدار را مورد معامله قرار دهند. در حال حاضر، اندازه قراردادهای آتی سکه طلا در بورس کالا، 10 عدد سکه طلای تمام بهار آزادی طرح امام خمینی( ضرب سال 1386) است.

به عبارتی سرمایه گذاران طی انجام خرید و یا فروش یک قرارداد آتی سکه، 10 سکه طلای تمام بهار خریداری نموده و یا به فروش می رسانند. باتوجه به اینکه هر قرارداد شامل 10 سکه است، بنابراین اگر یک سرمایه گذار قصد خرید یا فروش 50 سکه طلا را در معاملات آتی سکه داشته باشد، می بایست 5 قرارداد آتی سکه طلا خرید کرده یا به فروش برساند.

معاملات آتی چیست

در مطلب قبلی، انواع ابزارهای مشتقه که جزئی از ابزارهای مهندسی مالی بودند، توضیح داده شد. در این مطلب، جزئیات ساز و کار بازارهای آتی، مانند مشخصات قراردادها توضیح داده می‌شود.

بستن موضع معاملاتی در قراردادهای آتی
قرارداد آتی توافق نامه‌ای مبتنی بر خرید یا فروش دارایی پایه با قیمت مشخص و در زمان معینی در آینده است. بیشتر قراردادهای آتی منجر به تحویل فیزیکی کالا نمی‌شوند به این علت که سرمایه‌گذاران قبل از فرارسیدن زمان تحویل کالا، موضع معاملاتی خود را می‌بندند. بستن موضع معاملاتی به معنای ورود در یک معاملۀ جدید و اتخاذ موضع معاملاتی عکس حالت قبلی است. به عنوان مثال، سرمایه‌گذاری که با استفاده از قرارداد آتی وارد معاملۀ خرید زعفران به تحویل ماه آبان شده است، می‌تواند موضع معاملاتی خود را در شهریور تغییر داده و به فروش زعفران به تحویل آبان اقدام نماید. مجموع سود و زیان نیز به وسیلۀ تغییرات ایجاد شده در قیمت آتی دارایی تا شهریور محاسبه می‌شود.

مشخصات قرارداد آتی
هنگام انعقاد یک قرارداد آتی، بورس باید جزئیات توافق‌نامه بین دو طرف، مخصوصاً نوع دارایی، اندازۀ قرارداد، مکان تحویل و زمان تحویل را دقیقاً مشخص نماید که در ادامه به تشریح هر کدام پرداخته می‌شود.
دارایی پایه: در صورتی که دارایی مورد نظر در قرارداد، کالا باشد، لازم است که شرایط قابل قبول چون کمیت و کیفیت دارایی موضوع قرارداد از پیش توسط بورس تعیین شود. در مورد دارایی‌های مالی که موضوع قراردادهای آتی قرار می‌گیرند، معمولاً نیازی به تعیین ویژگی‌ها و مشخصات نیست.
اندازۀ قرارداد : اندازۀ قرارداد را حجم دارایی که طی قرارداد باید تحویل داده شود، مشخص می‌کند. به عبارت دیگر، مقدار استاندارد شدۀ دارایی پایه را به اصطلاح «اندازۀ قرارداد» می‌گویند.
ماه‌های تحویل: بورس باید دورۀ دقیق زمان تحویل کالا را مشخص سازد. ماه‌های تحویل از یک قرارداد به یک قرارداد دیگر متفاوت است. این ماه‌ها توسط بورس با توجه به نیازهای معامله‌گران تعیین می‌شود. بورس زمان شروع و آخرین روز انجام معامله برای هر قرارداد آتی خاص را تعیین می‌کند.
محدودیت‌های تغییرات قیمت: بورس‌ها در بسیاری از معاملات آتی چیست موارد محدودۀ تغییرات روزانۀ قیمت را نیز تعیین می‌کنند، تا مانع نوسانات شدید قیمت‌ها شوند. هدف از این محدودیت‌ها، جلوگیری از تأثیر بیش از حد سفته‌بازان بر بازار است.

تحویل
تسویۀ فیزیکی: تسویۀ نهایی قرارداد آتی از طریق انتقال دارایی پایۀ اعلامی توسط بورس و پرداخت ارزش معاملات آتی چیست بازار قرارداد آتی است.
نحوۀ تحویل: مکان تحویل کالا باید توسط بورس مشخص شود. این امر خصوصاً در مورد کالاهایی که هزینۀ حمل و نقل بالایی دارند، اهمیت زیادی پیدا می‌کند.
تسویۀ نقدی: تسویۀ نهایی قرارداد آتی به طور نقدی بر اساس آخرین قیمت تسویۀ روزانه است که منجر به سقوط تعهدات طرفین می‌شود. برخی قراردادهای آتی صادره بر دارایی مالی مثل قرارداد آتی شاخص به صورت نقدی تسویه می‌شوند؛ چرا که تحویل دارایی پایه یعنی تحویل یک پرتفوی ۵۰۰ سهمی غیرممکن است.

هم‌گرایی قیمت آتی با قیمت نقد
هر چه زمان سررسید قرارداد آتی نزدیک‌تر می‌شود، قیمت قرارداد آتی به سمت قیمت نقد دارایی پایه میل می‌کند و در سررسید، قیمت قرارداد آتی با قیمت نقد برابر می‌شود.

نمودار (۱): رابطۀ بین قیمت قرارداد آتی و قیمت نقد قبل از تاریخ سررسید

قراردادهای باز یا " Open Interest " تعداد قراردادهای باز را نشان می‌دهد. قراردادهای باز آن دسته از قراردادهای آتی است که موضع معاملاتی معامله‌گر در پایان روز همچنان باز است؛ یعنی آن قرارداد سررسید نشده یا تحویل آن صورت نگرفته و یا با موضع معاملاتی معکوس، مسدود نشده است.

در این مطلب، ساز و کار بازارهای آتی توضیح داده شد. در مطلب بعد، نقش حساب ودیعه که برای معامله‌گران بازارهای آتی از اهمیت ویژه‌ای برخودار است، تشریح خواهد شد.