شاخص های ارز

تحلیل تاثیربلند مدت به روش NARDL جهش نرخ ارز سال 1397 بر شاخص صنعت خودرو مقاله

هدف این تحقیق بررسی تاثیر بلند مدت جهش قیمت ارز سال ۱۳۹۷ بر قیمت سهام شرکت های خودرو سازی در بورس اوراق بهادار شاخص های ارز تهران بوده است. قلمرو مکانی در این تحقیق کشور ایران بوده و به طور خاص داده های مربوط اطلاعات شاخص قیمت صنعت خودرو و همچنین متغیر نرخ ارز را شامل می شود. قلمرو زمانی این تحقیق مشتمل بر داده های روزانه بوده و طی بازه ی شناسایی شده قبل و بعد از جهش ارز بوده است. در این تحقیق، جهش قیمت ارز متغیرمستقل و شاخص سهام متغیر وابسته در نظر گرفته شد. با عنایت به هدف اصلی این تحقیق باید اظهار داشت که نوع روش تحقیق و روش توصیف و تجزیه و تحلیل اطلاعات در مطالعه حاضر روش تحلیل همبستگی بوده زیرا در این نوع تحقیقات رابطه میان متغیرهای مستقل و وابسته بر اساس هدف پژوهش و به کمک رهیافت رگرسیونی و بر پایه ی الگوی خودتوضیح با وقفه های گسترش یافته غیرخطی (NARDL) تحلیل شد. این روش تحقیق که مبتنی بر روش های تحلیلیِ آماری و کمی است، با استفاده از داده های سری زمانی متغیرهای تحقیق در صدد الگوسازی و تبیین روابط میان متغیرهای تحقیق می باشد. در این مطالعه جهت انجام الگوسازی های تحقیق از نرم افزارهای Excel و Eviews استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که در بازه زمانی بلند مدت بین شاخص صنعت خودرو بورس قبل از جهش قیمت ارز در سال ۱۳۹۷و بعد از آن تفاوت معناداری وجود دارد.

نرخ فلاکت در ایران به اوج رسید

شاخص فلاکت در تابستان سال 1400 به 55.4 درصد رسید. بررسی این متغیر در یک دهه اخیر نشان می دهد این بیشترین میزان شاخص مذکور در بازه ده ساله اقتصاد ایران بوده که نشان از وضع نامناسب اقتصاد در این مقطع داشته است.

به گزارش اکو ایران، شاخص فلاکت در تابستان سال 1400 به 55.4 واحد درصد رسیده است. این مقدار از شاخص فلاکت در یک دهه اخیر بی سابقه بوده است. شاخص فلاکت در کنار نرخ تورم و نرخ بیکاری از شاخص های مهم در اقتصاد هر کشوری است که می توان از طریق آن سطح معیشت افراد جامعه را مورد بررسی قرار داد.

به طور کلی شاخص فلاکت برابر با مجموع نرخ تورم و نرخ بیکاری است. این مفهوم برای اولین بار در سال های 1970 به منظور نشان دادن میزان سلامت یک اقتصاد توسط آرتور اوکان مطرح گردید. عدد بیشتر در اینجا به معنای آن است که مردم احساس سختی بیشتری دارند. هرگاه شاخص فلاکت افزایش یابد به این معنی است که یا تورم افزایش زیادی یافته و یا نرخ بیکاری و یا هردوی آن ها با هم دیگر افزایش داشته اند. اما در هر حالت سطح بالای این شاخص نمایان گر وضعیت نامطلوب سلامت اقتصاد در هر کشوری است. به عبارت دیگر افزایش شاخص فلاکت به صورت کلی نشان دهنده این است که با افرادی که در سن کار و در جستجوی کار هستند، نمی توانند کار پیدا کنند و یا قدرت خرید مردم که تحت تاثیر تورم است کاهش یافته است.

رکوردزنی شاخص فلاکت در تابستان 1400

شاخص قیمت کالا و خدمات مصرفی کل کشور در تابستان 1400 رقم 338.7 بوده شاخص های ارز است. درصد تغییرات شاخص قیمت کالا و خدمات مصرفی در چهار فصل منتهی به تابستان سال جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل (تورم میانگین) 45.8 واحد درصد بوده است. همچنین در فصل تابستان امسال نرخ بیکاری جمعیت پانزده ساله و بیشتر حدود 9.6 درصد بوده است .

با این اوصاف و جمع کردن این دو متغیر مهم اقتصادی در تابستان سال 1400 می توان شاخص فلاکت را بدست آورد. اگر روند افزایش شاخص فلاکت را از سال 1397 تا تابستان 1400 بررسی کنیم، در می‌یابیم که این افزایش شاخص فلاکت ناشی از افزایش نرخ بیکاری نبوده است. زیرا نرخ بیکاری در سال 1397 حدود دوازده درصد بوده است اما در تابستان سال جاری به حدود 9.6 درصد رسیده است. از طرفی نرخ تورم در سال 1397 تقریبا 26.9 درصد بوده است و در تابستان سال جاری به حدود 45.8 درصد رسیده است. پس افزایش شاخص فلاکت در چهار سال اخیر را می توان با قطعیت متوجه افزایش تورم دانست.

اما روند شاخص فلاکت طبق پژوهش امین نوری کوچی(1397) نشان می‌دهد که در دوره چهار رئیس جمهوری قبلی ایران چه روند داشته است. طبق این پژوهش شاخص فلاکت در دوره اول و دوم ریاست جمهوری آقای هاشمی رفسنجانی یک روند نزولی داشته است. و در دو دوره دوران زمام داری آقای محمد خاتمی شاخص فلاکت تقریبا روند ثابتی داشته است. اما در دوران ریاست جمهوری آقای محمود احمدی نژاد این شاخص روند رو به رشدی داشته است و در سال های پایانی ریاست جمهوری او کشور تقریبا بیشترین مقدار شاخص فلاکت را تجربه کرده است. همچنین در دوره اول ریاست جمهوری دکتر روحانی شاخص فلاکت یک روند نزولی قابل توجهی را تجربه کرده است، اما دوره دوم ایشان روند شاخص فلاکت افزایشی بود.

تأثیر عبور نرخ ارز بر شاخص قیمت ضمنی بخش کشاورزی ایران: کاربرد الگوی گارچ چند متغیره و رگرسیون آستانه‌‌‌‌ای

تغییرات نرخ ارز از طریق قیمت واردات مواد اولیه می‌‌‌‌تواند بر قیمت محصولات کشاورزی تأثیرگذار باشد. همچنین، وابستگی صادرات محصولات کشاورزی به نرخ ارز می‌‌‌‌تواند این رابطه را تقویت نماید. تأثیر تغییرات نرخ ارز بر قیمت‌‌‌‌ها که اصطلاحاً «عبور نرخ ارز» نامیده می‌‌‌‌شود از موضوعات بسیار مهم در اقتصاد تلقی می‌‌‌‌گردد. با توجه به جایگاه استراتژیک محصولات کشاورزی، بررسی این اثر در بخش کشاورزی از اهمیت به مراتب بیشتری برخوردار است. در مقاله حاضر، عبور نرخ ارز به شاخص قیمت ضمنی بخش کشاورزی ایران و حد آستانه‌‌‌‌ای آن بررسی شده است. برای این منظور از داده‌‌‌‌های سری زمانی سالانه 1393-1350 بانک مرکزی ایران و روش‌‌‌‌های واریانس شاخص های ارز ناهمسانی شرطی خودرگرسیون تعمیم‌‌‌‌یافته‌‌‌‌ چند متغیره (M-GARCH) و رگرسیون آستانه‌‌‌‌ای (TR) استفاده شده است. نتایج حاصل از برآورد الگوی M-GARCH نشان می‌‌‌‌دهد که تکانه‌‌‌‌های گذشته نرخ اسمی ارز تأثیر مثبت بر شاخص قیمت ضمنی بخش کشاورزی دارد. همچنین، نتایج برآورد رگرسیون آستانه‌‌‌‌ای در دوره تحت بررسی نشان می‌‌‌‌دهد که عبور نرخ ارز به شاخص قیمت ضمنی بخش کشاورزی در ایران از یک حد آستانه‌‌‌‌ای برخوردار بوده که میزان نرخ ارز در این آستانه معادل 9226 ریال برآورد شده است. به عبارت دیگر، افزایش نرخ ارز بالاتر از حد آستانه‌‌‌‌ای فوق باعث افزایش شدیدتر در شاخص قیمت ضمنی بخش کشاورزی در ایران می‌‌‌‌شود.

کلیدواژه‌ها

• عبور نرخ ارز
• شاخص قیمت ضمنی
• بخش کشاورزی
• گارچ چند متغیره
• رگرسیون آستانه‌‌‌‌ای

عنوان مقاله [English]

The Impact of Exchange Rate Pass-Through on Implicit Price Index of Iran's Agriculture Sector: An Application of M-GARCH and Threshold Regression Models

نویسندگان [English]

• Mohammad Abdi Seyyedkolaee 1
• Amirmansour Tehranchian 2
• Ahmad Jafari Samimi 3
• Seyyed Mojtaba Mojaverian 4

4 Associate Professor of Agricultural Economic, Sari University of Agricultural Sciences and Natural Resources

The impact of exchange rate changes on prices called "Exchange Rate Pass-Through (ERPT)" is an important issue in economics. Changes in the exchange rate can affect agricultural product prices through the import prices of raw materials. Also, the dependency of the agricultural exports on the exchange rate can accelerate this relationship. Bearing in mind the strategic position of agricultural products, dealing with the above issue should be highly regarded by the شاخص های ارز agricultural sector policymakers. The purpose of the present paper is to study the impact of ERPT on the implicit price index of Iran's agriculture sector. It also deals with the possibility of any threshold value for the exchange rate from 1971-2014 .To do so, using time series data from the Central Bank of Iran, Multivariate Generalized Autoregressive Conditional Heteroskedasticity (M-GARCH) and Threshold Regression (TR) models have been estimated. The estimation results indicate that the past shocks of nominal exchange rate had a positive impact on the agriculture implicit price index. Also, the findings of the threshold regression estimation show that applying ERPT to implicit price index of agriculture products revealed a threshold value of 9226 Rials. In other words, an increase in the exchange rate higher than the threshold level will cause a much higher increase in the implicit price index of agriculture products in Iran.